Hans Memling urodził się w Niemczech pomiędzy rokiem 1435 a 1440, w miejscowości Seligenstadt, położonej nieopodal Frankfurtu nad Menem. Uznawany jest za przedstawiciela wczesnorenesansowego malarstwa niderlandzkiego.
Brak informacji o wczesnym okresie życia artysty nie pozwala określić, w jakiej pracowni kształtował się jego talent malarski. Prawdopodobnie po wstępnym okresie nauki, zgodnie z panującym w Niemczech zwyczajem, Memling podjął kilkuletnią artystyczną podróż. Zatrzymał się zapewne w położonej nad Renem Kolonii (Niemcy), będącej w XV wieku centrum malarstwa tablicowego i skupiającej wielu znamienitych malarzy i iluminatorów. Być może tam podjął decyzję o dalszej nauce i udaniu się do Brugii (Niderlandy), jednego z głównych ośrodków międzynarodowego handlu w północnej Europie i miasta niezwykle sprzyjającym mecenatowi sztuki. Pierwsza informacja o Memlingu pochodzi właśnie stamtąd, pojawia się w brugijskich archiwach w 1465 roku i mówi o otrzymaniu przez artystę obywatelstwa Brugii.
Memling, po przybyciu do miasta, rozpoczął samodzielną działalność artystyczną. Zajmował się malarstwem tablicowym, uzyskując zamówienia od najbardziej zamożnych i wpływowych obywateli. Przez ponad 30 lat prowadził własną pracownię, ciesząc się popularnością i zatrudniając wielu artystów. Memling jako artysta wszechstronny tworzył zarówno formy zrównoważone i subtelne, jak i kompozycje ekspresyjne i rozbudowane. Liryzm i miękkość modelunku przedstawianych postaci, niezwykła szczegółowość, czystość barw i swoista „wytworność” sprawiły, że dzieła Memlinga i jego talent zachwycały nie tylko miejscowych odbiorców. Był doceniany także poza granicami Niderlandów, np. we Włoszech, gdzie znajduje się wiele jego prac.
Jednym z najsłynniejszych dzieł Memlinga jest „Sąd Ostateczny” - monumentalny ołtarz, tryptyk przeznaczony do jednej z włoskich kaplic w kościele związanym z rodem Medyceuszy. „Sąd Ostateczny” jest wczesną pracą Memlinga, ale już zachwyca dojrzałością i starannością wykonania. Dzieła Memlinga o tematyce religijnej, a także liczne portrety przyniosły mu sławę i dostatek. Były to m. in. „Tryptyk adoracji Marii” (1470), „Portrety Tommasa Portinari i Marii Baroncelli” (1470), „Dyptyk św. Jana Chrzciciela i św. Weroniki” (ok. 1470-75), „Matka Boska ze Św. Antonim Pustelnikiem i modlącym się fundatorem” (1472), „Tryptyk rodziny Donne” (1478), „Chrystus błogosławiący” (1478), „Portret mężczyzny z listem” (ok. 1480-1490).
Twórczość Memlinga, artysty cenionego i płodnego (jego pracownia pozostawiła około stu dzieł) wywarła znaczny wpływ na malarstwo niderlandzkie w kolejnym stuleciu. Memling mieszkał w Brugii aż do śmierci w 1494 roku, będąc jednym z najbardziej szanowanych i majętnych obywateli.
Bibliografia:
- Alicja Andrzejewska-Zając, Magdalena Podgórzak „Hans Memling "Sąd Ostateczny" z Muzeum Narodowego w Gdańsku” Wyd. Muzeum Narodowe w Gdańsku (2015).
- Joanna Kamień, Beata Możejko, Jerzy Zajadło, Kamil Zeidler „Sąd Ostateczny Hansa Memlinga. Losy - prawo -symbole” Wyd. Uniwersytetu Gdańskiego (2019).
- Fotografie Wikipedia https://pl.wikipedia.org/wiki/Tryptyk_rodziny_Donne